Ο έλεγχος των πρωταθλητών: Γιάννης Σφαιρόπουλος

"When I started to coach, I thought that X’s and O’s were the most important thing. 

If you know X’s and O’s, you know everything. 

Now X’s and O’s are in average at a level 10% of everything that coaching is about, maybe 30% at high level basketball. 

But the most important thing for a coach is the relations you have with the players, with the media, with the owners. 

In America, they call it network. 

Network of the relations is the most important thing"

Προφανείς εξηγήσεις για την απρόσμενη επιτυχία της φετινής μετάβασης του Ολυμπιακού από τον Μπαρτζώκα στον Σφαιρόπουλο μέσω Τόμιτς δεν υπάρχουν. 
Η νίκη επί της Μπαρτσελόνα στο τέταρτο ματς για παράδειγμα, δεν μπαίνει εύκολα σε αναλυτικά καλούπια. 
Η αντίδραση της ομάδας κάθε φορά που προέκυπτε κάποιος σημαντικός τραυματισμός - κάθε εβδομάδα δηλαδή - η ικανότητα της να επανεφευρίσκει τον εαυτό της και να τρομοκρατεί την ΤΣΣΚΑ στη Μόσχα χωρίς τον Σπανούλη, δεν γίνεται εύκολα κατανοητή μέσω κάποιας επαγωγικής διαδικασίας.

Υπάρχουν βέβαια λέξεις - κλειδιά: χαρακτήρας, χημεία, κοχόνες, παρέα, πρωταθλητές. Αυτές όμως φτιάχνουν απλά ένα αφήγημα και συχνά τα αφηγήματα δεν αποτυπώνουν όλη την ουσία. 
Εδώ κολλάει η ατάκα ενός ωραίου τύπου με την οποία ξεκίνησε αυτή η προσπάθεια ανάλυσης της πορείας του Γιάννη Σφαιρόπουλου στον Ολυμπιακό: η ουσία της φετινής χρονιάς των πρωταθλητών βρίσκεται στις σχέσεις.

Η εικόνα της ομάδας στο πρώτο ματς της χρονιάς ήταν πολύ μακριά από το ιδανικό που η ίδια είχε οικοδομήσει από το 2012 και μετά. 
Η αμυντική προσήλωση δεν ήταν αυτή που έπρεπε - συνέχεια του έργου που είχαμε δει αρκετές φορές το 2013-14. Η συνοχή εμφάνιζε ρωγμές. Η ανατροπή έγινε από την ανάποδη. 
Έφταιγε ο Μπαρτζώκας; Εν μέρει ναι. 
‘Εκανε λάθη, δεν έμαθε από αυτά έγκαιρα και όλα αυτά φαίνονταν στο γήπεδο. Αλλά το βασικό πρόβλημα είναι ότι η σχέση του με αυτό που λέμε αποδυτήρια του Ολυμπιακού έκανε τον κύκλο της. 
Δε χρειάζονται κατηγορίες, ούτε αφηγήματα. Όποια κι αν είναι η αιτία, το αποτέλεσμα δεν αλλάζει - τα αποδυτήρια δεν άκουγαν τον προπονητή όσο έπρεπε. Όλα τ’ άλλα έπονται. 

Και επειδή όταν μιλάμε για τα αποδυτήρια του Ολυμπιακού, μιλάμε σε μεγάλο βαθμό για τον αρχηγό της ομάδας, η σχέση Σπανούλη - Σφαιρόπουλου εξηγεί πολλά. 
Όχι τόσο επειδή ο παίκτης προφανώς εκτιμά τον προπονητή (και αναφέρεται κολακευτικά σε αυτόν δημοσίως ακόμα και όταν δεν έχει προηγηθεί σχετική ερώτηση). 
Όσο επειδή αυτή η εκτίμηση δεν κερδήθηκε επειδή ο προπονητής έκανε τον παίκτη συνδιαχειριστή της ομάδας. Και αυτό ισχύει για όλους τους παίκτες.

Ο Σφαιρόπουλος από την πρώτη στιγμή απαίτησε άμυνα. Όλες του οι αποφάσεις - για το ρόστερ, το χρόνο συμμετοχής των παικτών, το σύστημα - είχαν αυτή την αφετηρία. 
O Σπανούλης έκανε την καλύτερη χρονιά του ως παίκτης του Ολυμπιακού σε αυτή την πλευρά του γηπέδου. 
Ο Λαφαγιέτ συνέχιζε να παίζει ακόμα και όταν ο όρος καλουπατέρ (trademark redhoops.gr, 2015) ήταν πολύ επιεικής για να περιγράψει την επιθετική του συνεισφορά. 
Ο Αγραβάνης βρήκε χρόνο και ρόλο παρότι είναι θαύμα που δεν παθαίνει εξάρθρωση ωμοπλάτης κάθε φορά που σουτάρει. 

Με άλλα λόγια, οι σχέσεις του προπονητή με τους παίκτες του βασίστηκαν σε αυτή την αρχή. Η τακτική δεν είχε τόσο μεγάλη σημασία. 
Πέρσι και πρόπερσι έγινε μεγάλη συζήτηση για την άμυνα που θα έπρεπε να έπαιζε ο Ολυμπιακός του Μπαρτζώκα εναντίον πικ εν ρολ - αλλαγές, δυναμική έξοδο ή flat; 
Φέτος θυμηθήκαμε ότι περισσότερο μετράει η εκτέλεση της τακτικής. Ο Ολυμπιακός έπαιζε και με αλλαγές και με δυναμικές έξοδους. Πάντοτε όμως πίεζε την μπάλα, πάντοτε προσπαθούσε να αρνηθεί την πάσα, πάντοτε έπαιζε με ένταση. 
Και μπορεί να μην κατέκτησε την Ευρωλίγκα, αλλά δεν υπήρξε αντίπαλος, συμπεριλαμβανομένης της Ρεάλ στον τελικό, που να μην έφτυσε το γάλα της μάνας του. Αυτή είναι η μεγάλη παρακαταθήκη του Σφαιρόπουλου.

Επιθετικά υπάρχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης. Στο μισό γήπεδο υπήρξε προσπάθεια για περισσότερο παιχνίδι στο ποστ. 
Ο Μάντζαρης βρήκε μια επιπλέον δουλειά να κάνει, ο Πρίντεζης είχε περισσότερες ευκαιρίες να δημιουργήσει, αλλά υπήρξαν επίσης και πολλά διαστήματα με στατικότητα. 
Δεν είναι τυχαίο ότι η πλειοψηφία των πραγματικά παραγωγικών εμφανίσεων της ομάδας είχε ως αφετηρία το τρίποντο. 
Επίσης κάποιες κινήσεις μακριά από την μπάλα στην αρχή της κατοχής, που αποσκοπούσαν στο να βγάλουν την άμυνα από τη θέση της πριν στηθεί το πικ εν ρολ για τον Σπανούλη, σε αρκετές περιπτώσεις απλά έτρωγαν χρόνο από το ρολόι. 
Κυρίως, όμως, η ομάδα δυσκολευόταν να μετατρέψει την άμυνα της σε αιφνιδιασμούς.

Και πάλι, όμως, δεν χωράει πολύ κουβέντα για τακτικές ή συστήματα. 
Ο Σφαιρόπουλος έπρεπε να προπονεί την ομάδα με στόχο να κερδίζει δύο ματς την εβδομάδα, όχι να βγάζει καλλιγραφίες στο γήπεδο. Και συχνά την προπονούσε με πολλές ελλείψεις. Δύσκολο να χτιστεί ένας τρόπος παιχνιδιού έτσι. 

Το δικό μου παράπονο έχει να κάνει με την έλλειψη ταχύτητας. Μετά όμως διαβάζω τον Ρικ Καρλάιλ, ο οποίος ξέρει ένα-δυο πραγματάκια από γρήγορο μπάσκετ:

"Ένα από τα αξιώματα στο μπάσκετ είναι ότι αν θες να παίξεις γρήγορα πρέπει να αφοσιωθείς σε αυτό τον τρόπο παιχνιδιού νωρίς στην προετοιμασία και να γίνει συνήθεια. Είναι πολύ δύσκολο να αρχίσεις να παίζεις γρήγορα στη μέση της χρονιάς. 

Οι παίκτες δεν είναι έτοιμοι γι’αυτό, σωματικά ή πνευματικά"

Ίσως λοιπόν τα παράπονά μου να μην έχουν και τόση σημασία. 
Εν όψει της νέας χρονιάς, ο Σφαιρόπουλος πρέπει να δει τι δεν πήγε καλά σε επίπεδο τακτικής ή συστημάτων και να το διορθώσει. 
Θα χρειαστεί επίσης να συνεισφέρει και στον μεταγραφικό σχεδιασμό της ομάδας. 
Πάνω απ’όλα, όμως, θα πρέπει να διατηρήσει τη σχέση του με τους παίκτες στην ίδια βάση με φέτος. Τα υπόλοιπα θα τα βρούμε. 

ΥΓ: επειδή ό,τι και να λέει ο Αντρέα, γουστάρουμε X’s and O’s περισσότερα πράγματα επί του θέματος παρακάτω:

Αλλαγές & περιστροφές

Από το τρίγωνο στο κέρατο: θεωρητικές αναζητήσεις για την επίθεση του Ολυμπιακού

3>2

Between hedging out and hedging their bets

@rodhig7